*اسناد تقسیم آب
در قدیم به آنهت دفترچه‌ی میرابی نیز گفته می‌شده که به تعداد ده عدد در موزه‌ی آب یزد موجود است. در نوشتن این اسناد از شیوه‌ی نگارشی به نام خط سیاق استفاده شده است.
«سیاق شیوهاى است ازعدد نویسى رمز گونه براى ثبت و آگاهى از ارقام نقدى (پول) و جنسى (اوزان کالا)که درگذشته تاریخى،در پهنه کشور ایران و سرزمین هاى پیرامون آن متداول بود وتمامى درآمدها وهزینه هاى جارى در جامعه با این ارقام، توسط اشخاص، کسبه، تجار، مؤسسه ها و مأموران در دیوانهاى محاسبه، ثبت و ضبط میگردید.
سیاق دانشى است ایرانى و قدمت آن حداقل به دوره ساسانیان بازمىگردد که متأسفانه امروزه در حال فراموشى است. عده اى از پژوهشگران، ریشه هاى حروف سیاق و علائم ثبت شده در آن را به زمان ساسانیان نسبت داده اند.
این شیوه عددنویسى رمز گونه، 54 نشانه براى نقد (پول) و 54 نشانه براى جنس (گندم، جو و ...) دارد که با تغییر و ترکیب آنها کوچکترین و بزرگترین مقدار و واحدهاى اجناس مشخص مىشود و تا 45 مرتبه میتوان محاسبات آن را انجام داد.
Documents
They were also called the Mirabi booklets (Mirabs were the people who were in charge for distribution of water) , of which there are ten copies in the Yazd Water Museum. In writing these documents, a writing method called Siaq is used.
"siaq is a method of cryptographic numbering for recording and knowing the cash (money) and amount (weight) figures that were common in Iran and the surrounding lands in the past, and all incomes and current expenses in society with these figures, by individuals. Merchants, traders, institutions and agents were registered in the courts of calculation.
Siaq is an Iranian innovation and its antiquity dates back at least to the Sassanid period, which unfortunately is being forgotten today. Some scholars have attributed the roots of the Siaq letters and the symbols recorded in it to the Sassanid era.
This method of cryptographic numbering has 54 signs for cash (money) and 54 signs for goods (wheat, barley, etc.) that by changing and combining them, the smallest and largest quantities and units of goods can be determined and can be calculated up to 45 times.
مستندات تقاسم الماء
فی العصر (زمان) القدیم کانوا یسمونها کتیب مائی یوجد منه الان فی متحف یزد 10 اجلاد (عدد) و فی کتابه هذه المستندات اسلوبهم هو خط السیاق. خط السیاق هو اسلوبا لحفظ الاعداد الرمزیه و لاطلاع علی ارقام السیوله النقدیه (المال) و اوزان البضائع کانوا یستعملونها و کانه هذه النوع من الخط هو مرسوم فی اراضی ایران و الدول المجاوره و کل الایرادات و المصروفات هذه الدول کانت تنکتب علی ید الاشخاص و الکسبه و التجار و الموسسات و العملا للتسجیل و المحافظه علیها فی الدیوان المحاسبات کانو یستعملونه هذه نوع الخط.
السیال هو علم ایرانی و لها عصر قدیم جداً یصل الی الحکومه الساسانیه و لکن مع الاسف مع مرور الزمان انها فی النسیان، بعض من الباحثین یقولون ان الجذور الحروف السیالیه تنتسب الی حکومه الساسانیه. اسلوب کتابه هذه الاعداد الرمزیه لها 54 عدد لاشاره (الیسوله النقدیه المال) و 54 عدد اشاره (للشعیر و القمح ) و مع ترکیب و تغییر هذه الاعداد الصغیر و الکبیر یتحدد الکلمیه و الوجدات العناصر و هذه النوع من المحاسبات تعمل 45 مره.
